Complementaire zorg (aanvullende zorg)

Wat is complementaire zorg? 

De zorg in het ziekenhuis, bij je huisarts, thuiszorg of hospicezorg is ‘standaard’ zorg. Complementaire zorg is een aanvulling op die zorg. Complementaire zorg zorgt voor de hele mens: lichaam, geest, gevoelens, gedachten en wensen. Dat noem je een ‘holistische benadering’. Complementaire zorg kan iemand een gevoel geven van: zelf bepalen, verbonden zijn met anderen en rust ervaren.

Waarom complementaire zorg? 

Complementaire zorg kan helpen bij het verminderen van je klachten zoals: 

• pijn 
• benauwdheid
• misselijkheid 
• overgeven 
• obstipatie (verstopping)
• angst 
• stress
• depressieve klachten
• vermoeidheid  
• slaapproblemen 

Als deze klachten verminderen, kan dat zorgen voor een betere kwaliteit van leven.  

Complementaire zorg en alternatieve geneeskunde 

Complementaire zorg is niet hetzelfde als alternatieve geneeskunde. Complementaire zorg richt zich op jouw klachten en welzijn, niet op jouw ziekte. Deze zorg komt bij je normale behandelingen. Het is dus iets extra’s. 

Voorbeelden van complementaire zorg 

Er zijn veel verschillende soorten complementaire zorg. De werkzaamheid van complementaire behandelingen is niet altijd goed onderbouwd door wetenschappelijk onderzoek. Bij het schrijven van deze tekst is gebruik gemaakt van het best beschikbare bewijsmateriaal en de visie van experts uit dit vakgebied.   

Lees hier onder meer informatie per behandeling.

Luisteren naar muziek 

Muziek roept herinneringen en gevoelens op. Het kan helpen om angst en stress te verminderen en zorgt vaak voor ontspanning. Muziek kan troost geven, maar ook vrolijk maken. Voor sommige mensen helpt muziek zelfs om minder pijn te voelen. Muziek kan een krachtig middel zijn. Het kan emoties oproepen en mensen helpen om verdriet, angst of eenzaamheid beter te begrijpen en te uiten. Ook kan muziek zorgen voor een gevoel van verbondenheid met anderen.

Ook kun je met muziek bezig zijn voor de voorbereiding van je uitvaart. Muziek uitkiezen en er met je naasten over praten kan zorgen voor mooie momenten samen. Bijvoorbeeld door het praten over waardevolle momenten die bij die muziek horen.  

Mindfulness

Mindfulness helpt je bij het volledig aanwezig te zijn in het moment. Zonder jezelf te laten afleiden door, of verliezen in gevoelens en gedachten. Mindfulness is een soort meditatie. Bij mindfulness gaat het erom dat je volledig aanwezig bent in je lichaam, en je bewust bent van wie je bent en wat je doet.  

Ontspanningsoefeningen 

Je kunt hierbij denken aan adem- en spieroefeningen en oefeningen die je helpen bij het vertalen van een gedachte naar een beeld (visualisatieoefeningen).      

Massage 

Massage verbetert de doorbloeding en geeft, naast ontspannen spieren, ook een algemeen ontspannen gevoel. Massage kan worden gegeven door een getrainde verpleegkundige of fysiotherapeut, maar ook door naasten die een training hebben gevolgd. Buikmassage wordt gedaan bij de behandeling van obstipatie.

Aromazorg  

Bij aromazorg maakt een verpleegkundige gebruik van essentiële oliën. Dit zijn geconcentreerde oliën uit planten. In de oliën zitten geurige bestanddelen uit planten. De verpleegkundige voegt de oliën toe aan bijvoorbeeld massageolie, badwater of een verdamper.  

Als je een gevoelige huid hebt, of last hebt van geuren, dan is aromazorg misschien voor jou niet geschikt.  

Therapeutic touch en healing touch  

Bij therapeutich touch en healing touch wordt ervanuit gegaan dat de mens uit energie bestaat, en dat deze energie bij ziekte uit balans is. Er wordt hierbij door getrainde verpleegkundige of vrijwilliger geprobeerd om het energieveld meer in balans te brengen. Dit wordt gedaan door handbewegingen en lichte aanraking. 

Het doel is om de energie weer vrij en in evenwicht te laten stromen. Dat kan een rustgevend en ontspannend effect hebben.

Praat met je arts over complementaire zorg 

Als je complementaire zorg wilt, overleg dan altijd met jouw (huis)arts en stel deze vragen:  

• Heb ik kans op bijwerkingen? Zo ja, welke?  
• Zijn er risico's?   
• Heeft deze vorm van complementaire zorg invloed op mijn huidige behandeling?

Jouw (huis)arts kan je ook helpen bij het vinden van de juiste informatie.