1,5 minuut

Amazone

‘Bob is een vlotte man. Alhoewel hij in zijn leven vaker gevallen is, zijn heup had gebroken en de diagnose dementie kreeg, deden we nog veel samen. We gingen vaak op reis, zijn meerdere keren op cruise geweest; zelfs nog een reis van 6 weken naar de Amazone (grootste rivier en regenwoud in Zuid-Amerika).’ 

Aangepast huis

‘Bob is een aantal keer gevallen. Hij kon op een bepaald moment niet meer traplopen en boven slapen. Toen moest het huis aangepast worden. Er stond al een bed beneden na zijn laatste val. Met eigen geld en een kleine aanvulling vanuit de Wmo hebben we op de begane grond een badkamer kunnen aanleggen. Een toilet, wastafel en douche waar ik hem elke ochtend hielp. We kregen hulp van thuiszorg. Toen ik last kreeg van mijn armen kwam de thuiszorg meer.

Onredelijk

‘Bob had steeds meer psychologische klachten in de laatste jaren van zijn leven. Dat begon met onredelijk, stellig en obsessief zijn. Hij kon ook heel somber, verdrietig of boos zijn. Bob kon altijd goed praten en was een onafhankelijke man. Wat hij zei of deed was dan ook niet mals. Hij zat met van alles. Zijn dokter sprak met Bob over medicijnen tegen die klachten, maar medicijnen gebruiken dat wilde Bob absoluut niet. Hij vond het belangrijk dat hij zelf kan bepalen wat hij doet. 

De dokter respecteerde zijn keuze en gaf mij een aantal alternatieven op een briefje, waaronder Bach Rescue-druppels. Als experiment ben ik, ten einde raad, daarmee begonnen. Het hielp Bob heel snel. Hij leek wakker te worden, bedankte mij en vond mij aardig; een ware omslag. Daarop gebruikte Bob 3 jaar lang, passend bij zijn uitingen van verdriet en/of anders, samengestelde Bach-druppels. Die druppels hielpen Bob heel erg goed. Zijn trauma’s, verdriet en frustraties heeft hij achter zich kunnen laten.’ 

Pijn in de mond

‘In de zomer van 2024 is Bob behandeld tegen migraine-achtige pijnen, die afkomstig bleken te zijn uit zijn mond en van de Monnikskapspier (grote hals-rugspier). Hij kreeg sterke pijstillers (fentanylpleister). Eten en drinken ging daardoor bijna niet meer. Maar na de behandeling van de tandarts en 3 keer per week massage door de fysiotherapeut ging het een stuk beter. Hij had geen pijnstillers meer nodig en ging zelfs weer eten en beter spreken. Hij pakte zijn stukjes croissant en cake weer zelf, in plaats van voeren van gemalen en vloeibaar voedsel. Hij heeft nog een heel mooie zomer gehad.’

Theelepel

‘Maar al voor de Kerst ging het steeds minder. Ik heb zijn zoon gevraagd - omdat Bob steeds minder at en dronk - niet te lang te wachten met komen na zijn Kerstreis. Ze zeggen weleens dat mensen wachten op hun partner of kinderen. Dat idee had ik ook. Want nadat zijn zoon was geweest, lukte het eten en drinken helemaal niet meer. 

Ik voerde Bob nog theelepeltjes gebonden water of vloeibaar eten. Maar dat duurde heel lang. Soms duurde het wel 1,5 minuut voordat hij 1 theelepeltje gebonden vocht ging doorslikken. En dan verslikte hij zich ook nog. Het gebonden vocht liep zo in zijn luchtpijp. Het slikken lukte gewoon niet meer. 

Stoppen

‘Toen hebben we besloten om te stoppen met eten en drinken aan bieden. Dat is een enorme omslag. Ik had een slechte 24 uur. Maar het gaat nu beter. Hij heeft een goed leven gehad. Wij hebben samen een goed leven gehad. We zijn 48 jaar samen, waarvan 47 jaar getrouwd.’

Biertje

‘We hebben al vaak afscheid van elkaar genomen. Dan riep Bob me en zei dan: ‘vandaag ga ik dood’. Dan bedankten we elkaar voor de mooie jaren. Dan werd er een traantje weggepinkt. En dan zei ik altijd na afloop: “en nu gaan we bier drinken”. En dan dronken we samen een biertje. Dat is vaak gebeurd.’

Dierbare zorg

‘Ik slaap nog steeds beneden naast Bob en dat gaat eigenlijk goed. Ik voel me rustig. Ik ben tevreden, en wil dit laatste stukje van Bobs leven goed afsluiten. Ik denk ook niet te veel na over morgen of de toekomst, ik wil het nu goed doen. Het is voor mij heel dierbare zorg. Ik ben dankbaar dat we het zo kunnen doen.’ 

Bob is op 11 januari 2025 in zijn slaap, naast Tine, overleden. Tine is 78 jaar. Zij is de vrouw van Bob. Bob was 93 jaar, en had dementie.