Wel of niet behandelen?
Bij het woord ‘behandelen’ denk je vaak aan ‘genezen’. Maar als je ziekte niet te genezen is, heeft behandelen een ander doel: je leven verlengen of klachten verminderen.
Behandelingen hebben niet alleen voordelen. Ze hebben vaak ook nadelen, zoals:
- bijwerkingen van medicijnen
- naar het ziekenhuis moeten, bijvoorbeeld voor een operatie, een chemokuur of bestraling
- pijn, bijvoorbeeld na een operatie
Meer nadelen dan voordelen
Als je zieker wordt en je dichter bij het einde van het leven komt, kan het zijn dat een behandeling voor jou meer nadelen dan voordelen heeft. Dan kun je besluiten om de behandeling te stoppen of om niet aan een nieuwe behandeling te beginnen. Misschien zal je dan eerder overlijden, maar is de tijd die je nog hebt prettiger en kun je je leven beter afronden.
Behandelwensengesprek
Als je behandelt wordt, is het ook belangrijk om daarover te praten met jouw huisarts. Richting het einde van jouw leven is hij of zij vaak de hoofdbehandelaar, en dan helpt het als jullie al met elkaar hebben gesproken over jouw wensen. Dit noemen ze weleens een behandelwensengesprek. In een behandelwensengesprek bespreek je met jouw huisarts wat jij belangrijk vindt in jouw leven, en welke zorg daar wel of juist niet bij past.
Onderwerpen tijdens zo’n gesprek zijn onder andere:
- Hoe ziet een goede dag er voor je uit? Wat is voor jou ‘kwaliteit van leven’?
- Denk je na over je eigen sterfbed? Wat is voor jou ‘kwaliteit van sterven’?
- Welke behandeling wil je wel en welke niet, bijvoorbeeld als het slechter met je gaat?
- Wil je nog gereanimeerd worden?
Zo’n gesprek voer je het liefst op een rustig moment, en niet in een onverwachte of stressvolle situatie zoals een opname op de eerste hulp. Meestal plant jouw huisarts een behandelwensengesprek, maar je kunt er ook altijd zelf om vragen.
Praten over stoppen met behandelen
Het is niet makkelijk om te beslissen om een behandeling te stoppen of te weigeren. Praat erover met je (huis)arts. Die kan samen met jou de voor- en nadelen op een rijtje zetten.
Neem de tijd om rustig de voor- en nadelen van palliatieve medische behandeling af te wegen.
Bij patiënten die niet ongeneeslijk ziek zijn, praat een arts vaak over de voordelen, omdat de patiënten minder last hebben van de nadelen en bijwerkingen. Bij mensen in de palliatieve fase is dat anders. Zij kunnen erg veel last hebben van de nadelen. Vraag je arts dus gerust of zij heel duidelijk en eerlijk de voordelen en de nadelen van een behandeling met je wil bespreken. En hoe je verder behandeld wordt, als je een bepaalde behandeling stopt of niet wilt. Neem ook de tijd om de voor- en nadelen af te wegen.
Daarna kun je er dan over praten met je naasten: je partner, kinderen, vrienden en misschien ook met andere patiënten.
Jij beslist
Maar jij bent degene die beslist. Laat je daarbij leiden door wat je zelf belangrijk vindt. De één wil graag zo lang mogelijk blijven leven, de ander wil liever zo rustig en prettig mogelijk de laatste fase in gaan. Het gaat om jouw leven.