Hospice

Een hospice is een organisatie gespecialiseerd in zorg voor mensen die waarschijnlijk snel zullen overlijden (terminale zorg). Een hospice is bedoeld voor mensen die in de laatste weken van hun leven - om wat voor een reden dan ook - niet thuis of in het ziekenhuis kunnen of willen verblijven. Lees hier meer over hospicevoorzieningen, de voor- en nadelen van en de kosten voor het verblijf.

Opslaan

Lees voor

Download Verstuur Translate

Wanneer heet het een hospice?

Een hospicevoorziening kan bekend staan onder verschillende namen. Soms heten ze:

hospice
bijna-thuis-huis
palliatieve unit
palliatieve afdeling

In deze tekst gebruiken we overal het woord hospice.

Verschillende hospices

_{Aan de buitenkant kan een hopsice er verschillend uitzien}

Wat is een hospice?

Ook al worden er verschillende namen aan hospices gegeven, er is veel hetzelfde. Het zijn kleine huizen of afdelingen om patiënten in hun laatste levensfase te verzorgen. Meestal zijn er drie tot tien kamers. Als patiënt kun jij en jouw naasten de huiskamer en soms de keuken gebruiken. Je naasten zijn dag en nacht welkom en kunnen vaak ook blijven slapen. In de meeste hospices is zelfs een (klein) huisdier welkom.   

In een hospice werken verzorgenden, verpleegkundigen en arts(en). Er kunnen ook andere zorgverleners betrokken worden zoals een geestelijk verzorger, maatschappelijk werker of fysiotherapeut. 

Vrijwilligers zorgen voor huiselijkheid, bijvoorbeeld door koffie en thee te schenken, de maaltijden te verzorgen, en om extra zorg te geven zoals voorlezen, muziek maken of schilderen. De vrijwilligers en verpleegkundigen werken samen om zo goed mogelijk voor jou te zorgen.

Verschillen hospicevoorzieningen

Het kan zijn dat de zorg anders georganiseerd is in een hospice. Zo kan bij de een je (eigen) huisarts de behandelaar zijn, en bij de ander kan het een hospicearts of specialist ouderen geneeskunde zijn. Ook kan er bij de een 24 uur per dag een verpleegkundige aanwezig zijn, en komt die bij een ander hospice alleen op een aantal moment per dag langs, net als thuis.

In elk hospice werken vrijwilligers. Maar wat zij doen, en hoeveel vrijwilligers er zijn kan ook per hospice verschillen. In de meeste hospices helpen vrijwilligers bij het eten en koken en komen langs voor een praatje met jou en jouw naasten. In sommige hospices kunnen vrijwilligers ook ondersteunen met wassen, aankleden en je naar de wc helpen.

Sfeer in een hospice

Je denkt misschien dat de sfeer in een hospice zwaar of verdrietig is – en dat kan het soms ook zijn -, maar een hospice is ook een huis vol leven. Er wordt gekookt en gewassen, er mag gelachen worden en de huiselijke sfeer is vaak gezellig. Als je nieuwsgierig bent naar een hospice, kun je vaak – voor een opname of als geïnteresseerde – een kijkje nemen. Neem daarvoor gewoon contact op. Soms worden er ook open dagen georganiseerd.

Wanneer ga je naar een hospice?

Jij kan je aanmelden bij een hospice als je zorg nodig hebt én een (huis)arts zegt dat jij ongeneeslijk ziek bent en waarschijnlijk niet lang te leven hebt. Je kan ook door iemand anders aangemeld worden, bijvoorbeeld jouw naasten of jouw huisarts. Ieder hospice bepaalt zelf wie zij opnemen en op welk moment.

Soms zegt een arts of een transferverpleegkundige van het ziekenhuis dat je opgenomen moet worden in een hospice, maar blijkt dat toch niet nodig te zijn. Het hospice denkt altijd met je mee wat het beste past bij jou en jouw situatie.

Als er een plekje vrij is in het hospice, kun je daar vaak binnen 24 uur terecht. Soms is er een wachtlijst bij het hospice. Gemiddeld verblijven mensen ongeveer drie weken in een hospice.

Respijtzorg in een hospice

De meeste mensen gaan naar een hospice om te sterven. Maar je kunt er soms ook voor een tijdje heen gaan. Bijvoorbeeld om de naaste die voor je zorgt (mantelzorger) even rust te geven, of omdat jouw eigen arts jouw pijnklachten niet onder controle krijgt. Daarna kun je, als je dat wilt, alsnog thuis sterven. Deze vorm van hospicezorg wordt respijtzorg genoemd.

Stoppen met eten en drinken hospice

Je hebt hospices die zijn opgericht vanuit een bepaald geloof (christelijk of joods bijvoorbeeld). Je hoeft niet perse dit geloof aan te hangen om opgenomen te worden. Het is wel belangrijk om te weten dat je bij dit soort hospices misschien geen euthanasie kunt krijgen (als je dat zou willen), of dat ze je niet begeleiden als je besluit om bewust te stoppen met eten en drinken, met het doel eerder te overlijden.

Eigenlijk geldt voor alle hospices dat je minimaal 18 jaar moet zijn. Voor kinderen zijn speciale hospices, voor jongeren is er één (Xenia in Leiden).

Voor- en nadelen hospice

Er zijn voor- en nadelen van een hospice. Of dit voor jou als patiënt of naaste ook echt een voor- of nadeel is, ligt natuurlijk aan wat jij belangrijk vindt.

Voordelen

Je verblijft in een huiselijke sfeer.
Er is ’s nachts zorg en hulp aanwezig, je bent niet alleen.
De zorgverleners hebben veel ervaring met zorg voor mensen die waarschijnlijk snel overlijden (terminale zorg).
Je naasten zijn altijd welkom en er wordt ook voor hen gezorgd.
Het is soms mogelijk om tijdens een opname klachten goed te behandelen, als dat thuis niet lukt.
De zorgmomenten kunnen makkelijker worden aangepast aan jouw situatie.
Soms kun je thuis niet meer douchen of in bad, maar in het hospice wel.
Soms kun je thuis niet meer naar buiten, maar in het hospice wel (bijvoorbeeld in bed of in een relaxstoel).

Nadelen

Je bent niet thuis.
Naasten moeten (verder) reizen om bij je te zijn.
Er werken veel vrijwilligers in een hospice, dus het is soms even wennen aan de vele nieuwe gezichten.
Je krijgt te maken met het overlijden van andere hospicebewoners.
Je kunt misschien niet precies dezelfde dingen eten en drinken als je thuis gewend bent, al zal elk hospice hier wel haar best voor doen.
Je huisdier mag niet altijd mee.
Je betaalt een eigen bijdrage – soms wordt die door een aanvullende zorgverzekering vergoed.

Kosten hospice

De kosten voor het verblijf in een hospice verschillen per hospice. Dat komt door de verschillende manieren waarop hospicezorg vergoed wordt. Vaak wordt hospicezorg betaald door je zorgverzekeraar, soms door de overheid en af en toe ook een stukje door de gemeente. Je moet het bij ieder hospice goed navragen.

Bijna ieder hospice vraagt ook een ‘eigen bijdrage of ‘daggeld’. De hoogte van die kosten zijn in ieder hospice anders, denk aan enkele tientjes per dag. Van de eigen bedrage wordt bijvoorbeeld het eten, complementaire zorg of gratis wifi betaald.

Als je de eigen bijdrage niet zelf kunt betalen, en je bent niet aanvullend verzekerd, kun je hierover praten met het hospice. Er kunnen dan vaak afspraken worden gemaakt die beter bij jouw financiële situatie passen.

Het gebeurt bijna nooit dat je niet wordt opgenomen omdat je de eigen bijdrage van het hospice niet kan betalen.

Het is belangrijk om - voordat je in een hospice wordt opgenomen - goed na te vragen welke kosten je zelf moet betalen. Je mag vragen of het hospice dat voor je op papier zet. Je kunt ook altijd bij je zorgverzekeraar navragen of het klopt.

Als de hospicezorg betaald wordt door de zorgverzekeraar

Elk hospice maakt eigen afspraken met zorgverzekeraars over de vergoeding van de zorgverlening. De afspraken kunnen per verzekeraar verschillen.

Als je in een hospice opgenomen wordt, en jouw zorgverzekeraar betaalt, moet er een zorgplan zijn. De verpleegkundige maakt samen met jou een zorgplan waarin staat:

welke zorg je nodig hebt
hoeveel tijd die zorg kost
wie die zorg geeft

Als het hospice een contract heeft met jouw verzekeraar worden de zorgkosten helemaal vergoed.

Geen contract met zorgverzekeraar

Als het hospice geen contract heeft met jouw verzekeraar, dan wordt maar 70% vergoed. Dan moet je zelf de andere 30% betalen. Sommige hospices nemen deze 30% over. De verzekeraar moet eerst toestemming geven voor de opname. De verpleegkundige stuurt het zorgplan naar jouw verzekeraar. Zij beoordelen het zorgplan die de verpleegkundige heeft gemaakt.

Als je al bent opgenomen in een hospice waar jouw zorgverzekeraar geen contract mee heeft, voordat de verzekeraar toestemming heeft gegeven, kan het zijn dat je alles zelf moet betalen.

Eigen bijdrage verzekerd?

Als je aanvullend verzekerd bent dan betaalt de zorgverzekering soms ook (gedeeltelijk) de eigen bijdrage. Of dit voor jou geldt, kun je bij je zorgverzekeraar navragen.

Als de hospicezorg betaald wordt door uit de Wlz (Wet langdurige zorg)

Wanneer je een Wlz-indicatie hebt, omdat je al langere tijd zorg nodig had, dan betaalt de overheid de hospicezorg.

Dit komt dan uit dezelfde WLZ-indicatie die je al voor opname in het hospice had. Er hoeft dus niets opnieuw aangevraagd te worden.

Als het hospice meer geld nodig heeft dan er in jouw WLZ-indicatie zit, dan kunnen zij extra geld krijgen van de overheid voor palliatief terminale zorg.

Als de hospicezorg betaald wordt uit de Wlz, dan betaal je geen eigen bijdrage aan het hospice. Je betaalt wel een eigen bijdrage aan de Wlz, dat gaat via het CAK.

Na het overlijden

Als je naaste in het hospice is overleden is er alle ruimte om afscheid te nemen. In sommige hospices mag je – als je wil - helpen met de laatste verzorging van de overledene. De vrijwilliger of zorgverlener kan je daarin begeleiden of het overnemen. Soms brengt het hospice daarvoor een bedrag in rekening, zoals anders de uitvaartondernemer doet.

Meer weten? Stel je vraag

Neem voor spoedeisende vragen en vragen over je persoonlijke, medische situatie altijd contact op met je eigen arts of verpleegkundige.