Ze greep de hele tijd onzichtbare pluisjes
Vasculaire dementie
‘Mijn schoonmoeder had vasculaire dementie, ze was inmiddels 95 jaar oud. Ik kon heel goed met haar praten maar haar korte termijngeheugen was helemaal weg. Mijn man was touringcarchauffeur. Begin 2020 kreeg hij corona op een van zijn reizen naar Oostenrijk. Hij werd heel ziek, belandde vier weken in het ziekenhuis en is daar overleden. Het ging heel snel. Het nieuws dat haar zoon overleden was, kwam niet goed binnen bij mijn schoonmoeder. Ze vergat het steeds. Als ze ernaar vroeg of foto’s zag, wist ze het weer.’
Corona
‘In het verzorgingshuis waar mijn schoonmoeder woonde, kregen veel mensen corona. Zij moest in haar kamer blijven, in isolatie. Dat gaf veel onrust. Ze begreep niet goed waarom ze haar kamer niet uit mocht. Nadat mijn man overleed, overleed mijn eigen moeder. Mijn schoonmoeder begreep wel dat zij nog de enige was die ik had.’
Verpleeghuis
‘In maart 2021 is mijn schoonmoeder verhuisd naar een verpleeghuis. Ze was toen ook heel boos op mij. Door corona was ze niet bij de begrafenis of graf van haar zoon geweest. In de zomer van 2021 zijn we naar het kerkhof gegaan. Om het graf van haar zoon te bezoeken. Daarna ging het steeds meer slechter met haar. Ze werd depressief, waar ze medicijnen voor kreeg. Aan het eind van het jaar lag ze alleen nog maar in bed.’
Denkbeeldig
‘Rond die tijd kreeg ze ook een delier. Ze begon de hele tijd om zich heen te grijpen. Ze pakte dan onzichtbare pluisjes, en gaf ze aan mij. Ik moest ze in een prullenbak doen. Of ze dacht een ijzeren staaf op te pakken. En dan moest ik doen alsof het heel zwaar was. En o wee als ik niet meedeed. Dan werd ze heel boos. Voor haar was het heel echt. Ze zag ook van alles, mensen in het zwart gekleed. Of ze wees naar dingen die er niet waren.’
Paniek
‘Toen mijn vader negen jaar geleden overleed, had hij ook een delier. Ik herkende veel bij mijn schoonmoeder. Hij had COPD en lag in het ziekenhuis. Ik had hem net aan de telefoon gesproken, toen belde hij me direct weer. Helemaal in paniek en ik begreep niet wat hij vertelde. Het was wartaal. Ik heb direct de verpleegkundige gebeld en zij zag meteen dat het een delier was. Hij wilde ook maar uit zijn bed stappen, maar dat kon helemaal niet.’
Schilderij
‘Ook mijn schoonvader had een delier. Hij is dertig jaar geleden overleden. In zijn laatste levensfase wilde hij maar mee naar huis in de tas. Er hing ook een schilderij aan de muur waar hij heel onrustig van werd. Dat schilderij hebben we toen omgedraaid.’
Gespecialiseerd verpleegkundige
‘Bij mijn schoonmoeder heeft het lang geduurd voordat duidelijk was dat ze een delier had. De persoonlijk begeleider van mijn moeder (EVG) heeft, met mijn toestemming, gezorgd dat er een verpleegkundige gespecialiseerd in palliatieve zorg bij mijn moeder is geweest. Toen heeft ze extra medicijnen gekregen. Niet lang daarna is ze overleden.’
Vallen en opstaan
‘Het was een heftige tijd. Mijn man die zo plotseling overleed, mijn eigen moeder direct daarna. En toen mijn schoonmoeder die zo achteruit ging. En de delier die naar mijn idee te lang duurde. Ik probeer de draad van mijn eigen leven weer langzaam op te pakken. En dat gaat. Met vallen en opstaan.'
Carla is 60 jaar. Haar schoonmoeder is in 2022 overleden. Ze had een delier.